Matthew 5

Yeisu yana veꞌita oyai

(Luke 6:20-23)

1Yeisu boda mwalaꞌina iꞌiꞌitadine, na ihae oyai ta tenemai imimiyane, na ana taumulitao hinage hihahaene, 2na Yeisu ivetuwuni iveꞌita aidiyai, iwalo,

3‘Omiu mayami nuwadobi amyaliyaya wuwuna Yaubada yana Abaloina alimiyai.
4Omiu taudou hinage amyaliyaya, wuwuna mata Yaubada iꞌabiye yaliyayagomiu.
5Omiu mumugamiu hegohegoyadi amyaliyaya, wuwuna howola abo Yaubada baleꞌu maudoina imohegomiu.
6Na ebe omiu mumuga dumwaluna nuwanuwamiu na amvahavahali amyaliyaya, yo hinage amgadogadomaguni vehabana amyaliyaya, wuwuna mumuga namwanamwana mata atemiyai imwalaꞌi.
7Na omiu tauꞌatemuyamuya amyaliyaya, wuwuna Yaubada hinage mata iꞌatemuya muyaegomiu.
8Omiu atemiu masemaseledi amyaliyaya, wuwuna howola abo Yaubada amꞌita.
9Omiu tauꞌabiye nuwadaumwali amyaliyaya, wuwuna Yaubada mata iꞌawa natunaegomiu.
10Na omiu yami paihowa namwanamwana vehabadi tomowa hiveꞌaveꞌalehaegomiu, amyaliyaya wuwuna Yaubada yana Abaloina alimiyai.
11Na ebe vehabagu tomowa hiꞌuluꞌulumiyaegomiu yo iveꞌaveꞌalehaegomiu yo yadi oyamaena hiꞌawaꞌawa yababaegomiu, amyaliyaya taꞌi. 12Moiha taꞌi howahowana amyaliyaya mwalaꞌina, wuwuna howola abo ami maiha namwanamwana galewai mata amlobai. Na omiu dova Yaubada yana tauwalo mahalavao mwalona. Wuwuna hiya hinage yadi miyavitai hilobaidi tomowa aidiyena.’

Yagahu na masele vehabadi

(Maki 9:50; Luke 14:34-35)

13‘Omiu dova yagahu taumiya baleꞌu vehabadi. Na amnuwatuwu avivini ebe yagahu yana wahiyala iꞌovi nigele howahowana na inamwanamwauyo, ainaena tataꞌwataꞌwataei na tahiwavehulu amwahai. 14Na hinage omiu dova masele taumiya baleꞌu vehabadi. Ebe lampa tagabu havena walata ainaena taꞌoiꞌoihamui, na hesi ewai tamwauwi, ta vada maudoina imasele. Hinage dova ebe oya vahupounai tadalava sepa nigele howahowana dalavanane tadawani. 16Omiu masele tomowa aidiyai, eeta howahowana yami paihowa namwanamwadi hiꞌita na Tamamiu galewai hinoꞌowei.

Loina vehabana

17‘Havena amnuwanuwatuwu ebeha yau yalaoma na Mosese yana loinao nuwana tauwalo mahalavao yadi veꞌitao yavaivehuludi. Na hesi yalaoma ebeha yaꞌabiye mahalava iliꞌilimanidi. 18Yawalo moiha alimiyai, mata baleꞌu na galewa hisawali, na loina mwalaꞌina yo iuꞌiu isoꞌisosolina mata nigele hiyaꞌovi na hesi ainodi mata himahalava. 19Na ebe yaiya loinadine ehebo aidiyena iuꞌiu isoꞌisosolina itaꞌwataꞌwataei yo tomowa hinage nigele iyaveꞌitadi, iya Yaubada yana Abaloina holanai duyaꞌaliꞌaliyai moiha, na hesi ebeha loinadine upaihowaidi yo uveꞌitaedi, yeham mata imwalaꞌi Yaubada yana Abaloina holanai.

20‘Hinage yawalo alimiyai ebe mumugamiu inamwanamwa mata Palisiwone yo loina ana tauveꞌitaone mumugadine omiu mumugamiune inamwanamwa gabaedi. Na ebe nigele, mata nigele Yaubada yana Abaloina ainai amyaluwu.

Manini vehabana

21‘Loina mugamugaina tubudao aidiyai amhanapuiyaꞌo, iwalo, “Havena yemwalowoi, ebe yaiya iꞌyemwalowoi mata loina ilobai”. 22‘Na yau yaloinaegomiu ebe yaiya owa tahim ainai umodiꞌini loina ulobai. Na ebe tahim uꞌawa yabayababaei loina ulobai, tauloinao aidiyena. Na hinage ebe tahim uꞌawa yauyauleyei, howola abo dalava alaꞌalahina uveꞌalo.

23‘Yaiya owa yam velau uvaiyama yo upwaoliyei Yaubada ainai na ebe unuwatuwui ehebo tahim mayana nuwayababaowa mumugam vehabana, 24ilowoinanego yo yam velaune umwauwi abapwaoline vahalinai na uwuyo tahim ainai na utowoi ta baidam amveꞌauꞌaugeluyo, eena mulitai uwuyoma abo yam velauwa Yaubada ainai upwaoliyei.

25‘Na ebe ehebo towaho iveꞌewaigo na ilawego habi lauvetalaego, ilowoinanego ebe mugai pwanoli uꞌabiye dumwadumwalu mwayamwayauwei baidam. Na ebe nigele, mata am tauveꞌewane ilawego tauloina ainai na am loina ulobai, neta himwauwigo vada abapaiyai. 26Moiha taꞌi, nigele mata uyamahalava ana higa am vagavaga maudoina upaihowai.’

Nuwatuwu dawani vehabana

27‘Loina mugamugaina bada amhanapuiyaꞌo, iwalo, “Havena meheganawali”. 28Na yau yaloinaegomiu neta ebe yaiya towaho bo waihiu ainai inuwatuwu dawani, iya atenai bada ipwanoliꞌo.

29Ainaena ebe mehe tautuwam yana vinunuwena iꞌabiye beꞌugo ilowoinanego ebe uwunihi vehulu. Muya nigele mwalaꞌina ebe taum ehebo uvesawali, na hesi muya mwalaꞌi alilina ebe mehem vehabana Yaubada taum maudoina igabae aituluwei dalava alaꞌalahina ainai.

30‘Hinage dova ebe nima tautuwam yana paihowaena iꞌabiye beꞌugo ilowoinanego ebe utom vehulu. Muya nigele mwalaꞌina ebe taum ehebo uvesawali, na hesi muya mwalaꞌi alilina ebe nimam vehabana Yaubada taum maudoina igabae aituluwei dalava alaꞌalahina ainai.

Vinawahe vehabana

(Madiu 19:9; Maki 10:11-12; Luke 16:18)

31‘Loina mugamugaina hinage iwalo: “Ebe towaho ehebo nuwanuwana na mwanena ivinawaheyei, towahonane leta ilele na mwanenane imohei ta ebe hivinawahe”. 32Na yau yaloinaegomiu neta, ebe towaho mwanena nigele iyapwanoli na towaho taꞌi ivinawahe ta itawahola geyoꞌawa vali waihiu ainai, towaho teina mwanena mugamugaina bada iꞌabiye beꞌuyaꞌo ebe waihiunane itawahola geyoꞌawa vali towaho ainai. Eeta towahowa ebe itawahola waihiu vinavinawahena ainai neta towahonane hinage ipwanoliꞌo.

Awatamada vehabana

33‘Hinage loina miyamiyana bada amhanahanapui iwalo: “Ebe amꞌawa tamada, havena yami walowone amhoꞌehoꞌedi na hesi Yaubada vehabana ampaihowaidi”. 34Na alimiyai yawalo, havena galewa vehabana amꞌawaꞌawa tamada, wuwuna Yaubada yana abamiya. 35Hinage havena baleꞌu vehabana amꞌawaꞌawa tamada, wuwuna aena ana abamwau, hinage havena Yelusalem vehabana amꞌawaꞌawa tamada, wuwuna tauloina mwalaꞌina yana dalava. 36Hinage havena uluꞌulumiu vehabana amꞌawaꞌawa tamada, wuwuna nigele howahowamiu na vahumiu ehebo amloinaei ta ihewa nuwana igiba, awa? 37Na hesi ebe utalam, uwalo, “Ehewa”, na ebe uuvala, uwalo, “Nigele”. Wuwuna ebe aubabada bagibagilina, neta Tomodulele ainaena.

Havena yababana amyemayemaiha

(Luke 6:29-30)

38‘Loina miyamiyana amhanapuiyaꞌo iwalo, “Mehe ehebo ana maiha mehe ehebo, na sala ana maiha hinage sala ehebo”. 39Na yau yaloinaegomiu ebeha havena amvaivai maiha, na hesi ebe yaiya navanava tautuwamwena igoha, havena nimanane uyemayemaiha, na hesi vali navanavamne hinage utalamwei ta ainai igoha. 40Na hinage ebe yaiya lauvetala ainaena am aleꞌo ivai, hinage am abobone umohei.

41‘Hinage ebe yaiya iloinaego na yana tobwatobwa uꞌavalai ehebo dalava ainaena ulau ehebo dalava ainai, howahowana utalam dalava bwauna hinage ainai ulawei.

42‘Na hinage ebe yaiya iꞌawanoi alimwai ehebo ginauli vehabana, ginaulinane umohei, na yaiya yam tobwatobwa iꞌawanoiyei na iyepaihowa, havena unuwanuwavi.

Tavelau ada alehao aidiyai

(Luke 6:27-28, 32-36)

43‘Loina mugamugaina bada amhanapuiyaꞌo, iwalo, “Ami geluwo amvelauwedi, na hesi ami alahao amsosomanaedi”. 44Na yau yaloinaegomiu ami alehao amvelauwedi na hiya hiꞌabiꞌabiye muyagomiu vehabadi amꞌawanoi ta Yaubada ihaguidi. 45Teina ainaena Tamada galewai iꞌawa natunaegomiu, wuwuna ibom velau wuwuna, na ibom yana mahana ihinahinali tauyababa yo hinage taunamwanamwa aidiyai, na hinage yana ꞌwesu italamwei taudumwaluwo yo hinage hiya nigele taudumwalu aidiyai.

46‘Na ebe ami geluwo aꞌava amvelauwedi, nigele howahowana na paula namwanamwana Yaubada ainaena amlobai, wuwuna tauyababao, dova takesi ana tauvaiwo, mumugadi dova yami velaune, adi geluwo aꞌava hivelavelauwedi.

47‘Hinage ebe tahiꞌaꞌavamiyao amꞌawa heliheliyamwedi mata mumugamiu ganamuli mumugadi nigele iyanamwanamwa gabaedi, wuwuna hiya adi geluwo aꞌava hiveveꞌauꞌaugeluwedi, eeta hiya na omiu bada mumugamiu hitoyatoyawaꞌo.

48‘Na omiu ilowoinanegomiu na baleꞌuwai mumugamiu hinamwanamwa ta dova Tamamiu galewai.’

Copyright information for KUD